Mu isamaa, mu õnn ja rõõm

„Moja rodzinna ziemia, moje szczęście i radość” to tytuł estońskiego hymnu. Estonia to kraj kuszący przepiękną przyrodą i przemiłymi mieszkańcami. Dla polskiego podatnika słowo „estoński” jest od niedawna synonimem nadziei, że wprowadzenie „Polskiego Ładu” nie wiąże się jedynie ze wzrostem publicznoprawnych obciążeń. Wszystko to przez przepisy dotyczące tzw. „ryczałtu od dochodów spółek”, korzystnie modyfikujące obowiązujące do tej pory przepisy w tym zakresie. Restrykcyjność i warunkowość była tak duża, że były praktycznie przepisami martwymi, z których nikt nie chciał korzystać. Obecnie spełnienie określonych w przepisach podatkowych wymogów daje szanse na to, że obciążenia podatkowe z perspektywy przedsiębiorców stosujących ten reżim opodatkowania nie wzrosną.

„Cit Estoński” należy ocenić jako alternatywny system opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, który co do zasady polega na braku płacenia przez podatnika podatku dochodowego z tytułu prowadzonej działalności aż do momentu, w których dochodzi do wypłaty zysków na rzecz jego wspólników.

Kluczowe dla opodatkowania są faktyczne transfery na rzecz wspólników i podmiotów z nimi powiązanych – nie kalkulacja dochodu (wyniku podatkowego). Spółka nie płaci podatku dochodowego jeżeli nie dokonuje w ogóle szeroko rozumianych transferów do wspólników albo są one w ujęte przez wskazane przepisy katalogu, Wypłata części albo całości zysków przez wspólników nie przekreśla stosowania Ryczałtu a efektywna stopa opodatkowania wypłacanych zysków niższa niż w przypadku standardowego rozliczenia podatku CIT oraz PIT.

Zakończenie okresu stosowania ryczałtu nie oznacza obowiązku zapłaty podatku od tej części zysków, które nie zostały wypłacone. Ryczałt nie jest już drogim kredytem odraczającym termin zapłaty podatku, ponieważ powyższe zasady nie będą już uzależnione m.in. od ponoszenia nakładów inwestycyjnych ani skali uzyskiwanych dochodów.

Podmiotami uprawnionymi do stosowania wyżej opisanych rozwiązań są  Spółki kapitałowe (sp. z o.o., S.A. lub P.S.A.) oraz spółki osobowe (sp.k. lub S.K.A), których: a)udziałowcami są wyłącznie osoby fizyczne które: nie posiadają udziałów (podobnych praw) w innych podmiotach; zatrudniają co najmniej 3. Pracowników (a w 1 szym roku jednego) lub ponoszone są miesięczne wydatki w wysokości 3 x przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na rzecz zatrudnionych na podstawie innych umów co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami; przychody z działalności operacyjnej są wyższe niż przychody pasywne np.: wierzytelności czy odsetki, b) złożą do US zawiadomienia o wyborze ryczałtu; c)przygotowują sprawozdanie finansowe zgodnie z Ustawą o Rachunkowości a nie MSR.

Podatek jest płacony nie od bieżących dochodów, lecz z transakcji reorganizacyjnych (np. połączenia, podziały spółek, przekształcenia) realizowanych w okresie ryczałtu oraz z tytułu wypłaty dywidendy (zysku) tj. w związku z wypłatą zysków na rzecz wspólników, od tej części zysków ustalanych zgodnie z ustawą o rachunkowości, które są dystrybuowane. W tym m.in.: a) zysku podzielonego lub przeznaczonego na pokrycie strat, jeżeli straty te powstały w okresie poprzedzającym opodatkowanie ryczałtem; b)tzw. ukrytych zysków tj. środków przekazanych wspólnikom lub podmiotom powiązanym poprzez wypłatę odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez wspólnika, darowizny, wydatki na reprezentację, wynagrodzenia powyżej 5-krotności przeciętnego wynagrodzenia.c) z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika;

Stosowanie tej formy rozliczenia podatku dochodowego od osób prawnych wpływa na rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwiększeniu ulegają kwoty odliczeń CIT od PIT dotyczące wypłaty dywidendy do wspólników. Efektywna stopa opodatkowania dochodów ulega istotnemu obniżeniu a ryczałt staje się efektywny również dla tej grupy, która zakłada również dystrybucję zysków. Wypłata zysku oznacza obowiązek zapłaty CIT przez spółkę wg stawki 10% lub 20%, a więc jedynie wyższej o 1pp niż standardowa. Wspólnik (osoba fizyczna) otrzymujący dywidendę ma jednak prawo do dodatkowej ulgi, tj. obniżenia 19% PIT od dywidendy o odpowiednią część CIT zapłaconego przez spółkę (70% lub 90% zapłaconego CIT zależnie od okoliczności). W konsekwencji w przypadku dywidendy wypłacanej przez: tzw. małego podatnika → PIT od dywidendy jest obniżony z 19% do 10%,pozostałych spółek → PIT od dywidendy jest obniżony z 19% do 5%.