Archiwum dla miesiąca: kwiecień 2024

Kasy Stefczyka zna większość Polaków. Jest to bowiem bardzo popularna, szczególnie w mniejszych miejscowościach, instytucja finansowa, nawiązująca do ponad 100-letniej tradycji polskiej spółdzielczości finansowej. Kim natomiast był ich założyciel i z czego wywodzą się kasy? Franciszek Stefczyk pod koniec XIX w. wcielił w życie i rozwinął na terenach Galicji ideę finansowej samopomocy, tzn. oddolnej działalności społeczności i udzielania pomocy finansowej członkom społeczności, bez oczekiwania na wsparcie instytucjonalne i w celu stworzenia alternatywy dla zadłużania się [...]

Jedynie garstka przywódców XX wieku mogłaby poszczycić się trwającą dekady sławą na światową skalę. Jeszcze mniejsza grupa mogłaby powiedzieć o sobie, że ich PR dobił do poziomu, w którym ich polityczni sukcesorzy zdecydowali się na wybudowanie im mauzoleum i opracowanie nowoczesnych metod mumifikacji. Władimir Iljicz Uljanow, szerszemu gronu znany jako towarzysz Włodzimierz Lenin, na oba te twierdzenia mógłby odpowiedzieć: Da, tovarishch. 21 stycznia 1924 r. Lenin zmarł w wieku 53 lat. Dzień później przez Związek [...]

Ochrona granic świeżo stworzonej II Rzeczypospolitej nie była łatwym zadaniem. Po I Wojnie Światowej Rzeczypospolita musiała walczyć o swój ostateczny kształt prawie na każdym odcinku. Walki o zachodnią granicę oparły się głównie o powstania (wielkopolskie i trzy powstania śląskie), rozwiązania dyplomatyczne, plebiscyty i traktat wersalski. Sytuacja na wschodniej granicy było o wiele bardziej skomplikowana. Powstanie państwa Litewskiego oraz dążenie do samodzielnej państwowości Białorusi i Ukrainy powodowało narastające tarcia, które musiały prędzej czy później doprowadzić do [...]

W erze dynamicznego rozwoju komunikacji i transportu, jaki miał miejsce w pierwszej połowie XX wieku, potrzeba synchronizacji zegarów dla celów (chociażby) ogólnoświatowej nawigacji stała się coraz bardziej paląca. Z tego względu, w głowach brytyjskich naukowców (ze szczególnym uwzględnieniem Sir Franka Watsona Dysona), narodził się pomysł uruchomienia sygnałów czasowych umożliwiających wychwycenie momentu wybicia kolejnej pełnej godziny. To przełomowe wydarzenie w historii pomiaru czasu miało miejsce w Królewskim Obserwatorium Astronomicznym w Greenwich, określanym dziś jako „centrum pomiaru [...]