Dawno dawno 100 lat temu

W kwietniu 2025 r. przypada setna rocznica śmierci Johna Singer Sargenta, jednego z najznakomitszych portrecistów przełomu XIX i XX wieku oraz mimowolnego autora jednego z najgłośniejszych skandali towarzysko-artystycznych Paryża fin de siècle’u. O co chodziło? Młody John Singer Sargent przybył do Paryża, będącego ówczesną mekką sztuki, w poszukiwaniu sławy i pieniędzy. Nieźle mu się wiodło, stopniowo wyrabiał sobie pozycję, ale szukał furtki do wielkiej sławy i tych najbardziej lukratywnych zleceń. Przepustką do tej wielkiej sławy i [...]

W 1923 r. grupa wybitnych studentów Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych: Jan Cybis, Hanna Rudzka – Cybisowa, Zygmunt Waliszewski, Artur Nacht, Tadeusz Piotr Potworowski, Józef Czapski, Józef Jarema, Seweryn Boraczok, Dorota Seydenmannowa, pod patronatem Profesora Józefa Pankiewicza, zawiązali Komitet Paryski, aby zdobyć środki pozwalające na wyjazd do światowej mekki sztuki – Paryża. Zamiar się powiódł i w 1924 r. przedsiębiorcza i kreatywna grupka wyjechała do Paryża. Tam zamieszkali na Montparnassie, w międzynarodowym tyglu artystów z całego świata.Według pierwotnego [...]

Pałac Kultury im. Józefa Stalina w Warszawie nie był pierwszym niechcianym darem architektonicznym od narodu rosyjskiego dla Polaków. Dokładnie 100 lat temu na jednym z centralnych placów Warszawy – Placu Saskim (obecnie Placu J.Piłsudskiego) trwały prace rozbiórkowe soboru św. Aleksandra Newskiego wzniesionego w latach 1894–1912 na polecenie cara Aleksander III. Miał on upamiętniać jego ojca, cara Aleksandra II, zamordowanego w 1881 roku. W rzeczywistości, owa neo-bizantyjska budowla o imponujących rozmiarach (70 metrów wysokości) zaprojektowana przez [...]

Władysław Stanisław Reymont, był synem organisty i zubożałej szlachcianki, urodził się natomiast 7 maja 1867 r. w Kobielach Wielkich. Był osobą niezwykle aktywną, często zmieniał szkoły, zawody i też często podróżował, zapewne w poszukiwaniu inspiracji do swoich dzieł literackich. O profesji, którą uprawiał, zwykł mawiać: „Innego życia nad w literaturze – nie rozumiem, czuję, że nie mógłbym inaczej żyć (…). Nie przez ambicję, łaknąc sławy itp., zostałem pisarzem z potrzeby i z musu, z bólu, [...]

Pierwsza wojna światowa odcisnęła swoje piętno na prawach własności przemysłowej. Z tego powodu nagląca stała się kwestia uchwalenia ustawy, która uregulowałaby ochronę wynalazków, wzorów i znaków towarowych.Niemałą motywacją do prac legislacyjnych była także chęć jak najszybszego ujednolicenia prawodawstwa odrodzonej II Rzeczypospolitej. I choć Naczelnik Państwa Józef Piłsudski już 13 grudnia 1918 roku wydał dekret o utworzeniu Urzędu Patentowego RP, w rzeczywistości nie zaczął on funkcjonować aż do 1924 roku. Jednym z kluczowych problemów była niemożność wykonywania [...]

W dniu 2 lipca 1924 r. przyjęto ustawę w przedmiocie pracy młodocianych i kobiet. I chociaż sama nazwa ustawy wskazywałaby wyłącznie na unormowania dotyczące zatrudniania młodocianych i kobiet, w tym przyznania im ochrony, to jednak wprowadzane przepisy dotykały również innej istotnej sfery związanej z edukacją. Co ciekawe, obok regulacji w zakresie prac wzbronionych, możliwości powierzania pracy w godzinach nadliczbowych i porze nocnej oraz obowiązków pracodawcy zatrudniającego odpowiednio ponad 5 i ponad 100 kobiet, ustawa wprowadzała także [...]

Jest poniedziałek 26 maja 1924 roku, krótko przed godziną 17.00. Na murawę Stade Bergeyre w Paryżu wybiegają piłkarskie reprezentacje Polski i Węgier, aby rozgrać mecz w 1/16 finału turnieju piłkarskiego rozgrywanego podczas Igrzysk Olimpijskich w Paryżu. To już trzecia konfrontacja naszej „reprezentatywki” z drużyną „bratanków” w jakże krótkiej, trwającej przecież niespełna trzy lata historii naszej drużyny narodowej. Poprzednie dwie, przegrane 0-1 (w Budapeszcie) i 0-3 (w Krakowie) pozwalały wierzyć, że może do trzech razy sztuka… [...]

„Ludzie twierdzą, że nie lubią plotek… ale nie przeszkadza im to w tym, żeby słuchali ich z przyjemnością.” Autor tych słów Józef Teodor Konrad Korzeniowski, urodził się w 1857 roku, w Berdyczowie. Te dawne ziemie Korony Polskiej, należały wówczas do Cesarstwa Rosji a Polska właśnie szykowała się do kolejnego powstania, którego nie miała szansy wygrać. Przekonał się o tym ojciec Józefa, noszący mało polskie, acz romantyczne imię Appollo. Co prawda Syberię zamieniono mu na znacznie [...]

Nie ulega wątpliwości, że serce pełni ważną rolę w naszym życiu. Jest jednym z najważniejszych narządów w naszym ciele. Pompuje krew do wszystkich części naszego ciała. Nie byłoby to jednak możliwe bez impulsów elektrycznych, które wytwarzają odpowiednie komórki serca. Tym zjawiskom przyglądało się wielu naukowców. Tym, który szczególnie zapisał się na kartach historii był Willem Einthoven. Kim był i czym zasłynął? Był on profesorem fizjologii na Uniwersytecie w Lejdzie w Holandii. To właśnie on opracował [...]

J. Edgar Hoover, portret w połowie długości, siedzi przy biurku, zwrócony w lewoŹródło: Library of Congress Prints and Photographs Division Washington, D.C. 20540 USA, https://www.loc.gov/ J. Edgar Hoover, który w roku 1924 został szefem Biura Śledczego, uznał Dillingera za świetny cel do pokazania nowego sposobu działania biura i przekształcenia go w organizację świetnie przygotowaną do zwalczania zorganizowanej przestępczości. Dillinger wpadł w zasadzkę agentów biura, kiedy wychodził z kina razem ze swoimi znajomymi. Padły strzały. Jeden z nich [...]