Buława w rękach Piłsudskiego

Dnia 14 listopada 1920 roku na Placu Zamkowym w Warszawie Józef Piłsudski odebrał od wojska buławę marszałkowską.

Jednak sprawa nadania Piłsudskiemu stopnia marszałka nie była wcale prosta z punktu widzenia obowiązujących regulacji prawnych. Zgodnie z ustawą z 2 sierpnia 1919 r. i dekretem Naczelnego Wodza z 18 lutego 1920 r. zatwierdzenie lub zmiana stopnia wojskowego podlegała szczegółowej weryfikacji dokonywanej przez specjalne powołane w tym celu komisje.

Podejmowano próby mianowania Piłsudskiego marszałkiem specjalną ustawą, jednak wniosek ten skierowany przez polską generalicję został odrzucony przez parlament ze względu na stanowisko partii prawicowych.

Wobec tego problem postanowiono rozwiązać inaczej. 19 marca 1920 r. przedstawiciele Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej, w skład której wchodzili wojskowi, zwrócili się bezpośrednio do Piłsudskiego z prośbą o przyjęcie stopnia „Pierwszego Marszałka Polski”. Prośba ich została przyjęta i jeszcze tego samego dnia Piłsudski, jako Naczelny Wódz, wydał dekret o następującej treści: „Stopień Pierwszego Marszałka Polski przyjmuję i zatwierdzam”. Tym samym Piłsudski nadał tytuł Marszałka sam sobie.

Uroczystość wręczenia Piłsudskiemu buławy marszałkowskiej zorganizowano w niedzielę 14 listopada 1920 r. w czasie pierwszych uroczystości Święta Niepodległości. Buławę, wśród salw artyleryjskich, wręczył Piłsudskiemu szeregowiec Jan Wężyk z 41. Pułku Piechoty.

Warto dodać, że buławę zaprojektował Mieczysław Kotarbiński. Profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, wspaniały malarz, uczeń Ruszczyca, Wyczółkowskiego i Mehoffera.