Każdy klub, który chce uczestniczyć w rozgrywkach piłkarskich w Polsce musi uzyskać licencję uprawniającą go do występowania na określonym szczeblu rozgrywkowym. W ostatnim czasie dość często mówi się o wątpliwościach związanych z udzieleniem licencji konkretnym klubom, pomimo posiadania przez nie zaległości finansowych względem zawodników lub też innych klubów. Czy klub może mieć zaległości i pomimo tego uzyskać licencję?
Cele systemu licencyjnego
Głównymi celami systemu licencyjnego są zapewnienie, że klub posiada odpowiedni poziom zarządzania i organizacji, poprawa ekonomicznych i finansowych możliwości klubów, zwiększenie ich przejrzystości oraz wiarygodności, a także ochrona wierzycieli klubów poprzez zapewnienie, że klub realizuje zobowiązania wobec m.in. zawodników, trenerów, innych klubów, a także organów państwowych.
Do uzyskania licencji klub musi spełnić co najmniej minimalne wymagania dot. kryteriów sportowych, infrastrukturalnych, dotyczących personelu i administracji, prawnych i finansowych.
Kryteria te podzielono na 3 odrębne typy:
A – bez spełnienia których licencja nie może być przyznana,
B – bez spełnienia których klub będzie podlegał środkom kontroli, lecz ma prawo uzyskania licencji,
C – posiadających jedynie charakter rekomendacji. Bez ich spełnienia na klub nie zostanie nałożony środek kontroli i klubowi nie zostanie odmówione udzielenie licencji.
Organem uprawnionym do przyznania licencji na grę na określonym szczeblu rozgrywkowym jest Komisja ds. Licencji Klubowych PZPN. Komisja, w przypadkach określonych w Podręczniku Licencyjnym PZPN, może podjąć decyzję o nieprzyznaniu lub o cofnięciu licencji poprzez weryfikację czy kryteria A są w dalszym ciągu spełnione.
Jakie warunki musi spełnić klub, aby uzyskać licencję?
Istnieje szereg warunków dot. kryteriów A, jakie muszą spełnić kluby. Niemniej, z perspektywy finansów klubu najważniejszymi z nich jest obowiązek braku posiadania zaległości finansowych względem klubów wynikających z transferów oraz brak posiadania zaległości finansowych wobec pracowników, w tym zawodników i trenerów.
Brak zaległości względem innych klubów
Zgodnie z Regulaminem Licencyjnym PZPN, klub, który chce uzyskać licencję, na dzień złożenia dokumentacji licencyjnej nie może posiadać zaległości względem innego klubu, wynikającej z transferów zawodników, które powstały do 31 grudnia poprzedzającego rok, w którym rozpoczyna się dany sezon licencyjny.
Zasadniczo klub, który posiada zaległości względem innego klubu z tytułu nieopłaconego transferu, nie otrzyma licencji.
Ale czy zawsze? Otóż nie.
Występują przypadki, kiedy to pomimo zaległości względem innego klubu, kluby i tak otrzymują licencję.
Ostatnio głośno było o przypadku braku uiszczenia ekwiwalentu za wyszkolenie zawodnika przez Legionovię Legionowo na rzecz Polonii Warszawa. Zgodnie z informacjami medialnymi, Legionovia złożyła wniosek o licencję na grę w II lidze zawierający oświadczenie o braku zaległości. Brak jest natomiast informacji, czy może doszło do spełnienia jednego z poniższych przypadków, zgodnie z którymi Legionovia pomimo posiadania zaległości finansowych na rzecz innego klubu, może uzyskać licencję.
Jak wskazują przepisy Podręcznika Licencyjnego PZPN, Licencja zostanie przyznana klubowi, w sytuacji, gdy pomimo istnienia zaległości finansowych względem innego klubu, klub będzie w stanie udowodnić, że:
- umownie doszło do przedłużenia terminu płatności,
- wystąpił z powództwem lub wszczął postępowanie, kwestionując swoją odpowiedzialność za przeterminowane zobowiązania. Jeśli jednak organy licencyjne uznają, że takie postępowanie klubu zostało zainicjowane wyłącznie w złej wierze (w szczególności w celu zyskania na czasie i pozornego spełnienia niniejszego kryterium), dana kwota będzie dalej uznawana za przeterminowane zobowiązanie,
- zakwestionował roszczenie, które zostało przeciwko niemu wniesione w odniesieniu do przeterminowanych zobowiązań, i jest w stanie w sposób uzasadniony wykazać, że prezentowane przez niego stanowisko jest słuszne. Jeśli jednak organy licencyjne uznają, że argumenty są w sposób oczywisty nieuzasadnione, dana kwota będzie w dalszym ciągu uznawana za przeterminowane zobowiązanie,
- wykonalność zobowiązania lub każdej innej decyzji, z której wynika obowiązek zapłaty zobowiązania została wstrzymana bądź odroczona na podstawie właściwych przepisów.
Ponadto Komisja, w uzasadnionych przypadkach, pomimo istnienia zaległości i braku legitymowania się przez klub 1 z wyżej wymienionych warunków, może przyznać klubowi licencję na udział w rozgrywkach. Jednakże klub musi ówcześnie podlegać nadzorowi finansowemu oraz środkom kontroli, o których mowa poniżej.
Poradnik Licencyjny PZPN nie wskazuje co należy uznać za uzasadniony przypadek. Zatem pozostaje to do wyłącznego uznania Komisji, która będzie oceniała każdą konkretną sytuację.
Brak zaległości względem pracowników, w tym zawodników i trenerów
Taki sam obowiązek, braku występowania zaległości klubu występuje względem jego pracowników, w tym zawodników oraz trenerów.
Aby uzyskać licencję, klub musi udowodnić, że na 31 marca, nie posiada żadnych zaległości wobec pracowników.
Natomiast, tak samo jak w przypadku zaległości względem klubów, licencja zostanie przyznana klubowi, w sytuacji, gdy pomimo istnienia zaległości finansowych względem pracowników, klub będzie w stanie udowodnić, że:
- umownie doszło do przedłużenia terminu płatności,
- wystąpił z powództwem lub wszczął postępowanie, kwestionując swoją odpowiedzialność za przeterminowane zobowiązania. Jeśli jednak organy licencyjne uznają, że takie postępowanie klubu zostało zainicjowane wyłącznie w złej wierze (w szczególności w celu zyskania na czasie i pozornego spełnienia niniejszego kryterium), dana kwota będzie dalej uznawana za przeterminowane zobowiązanie,
- zakwestionował roszczenie, które zostało przeciwko niemu wniesione w odniesieniu do przeterminowanych zobowiązań, i jest w stanie w sposób uzasadniony wykazać, że prezentowane przez niego stanowisko jest słuszne. Jeśli jednak organy licencyjne uznają, że argumenty są w sposób oczywisty nieuzasadnione, dana kwota będzie w dalszym ciągu uznawana za przeterminowane zobowiązanie,
- wykonalność zobowiązania lub każdej innej decyzji, z której wynika obowiązek zapłaty zobowiązania została wstrzymana bądź odroczona na podstawie właściwych przepisów.
Tak samo też jak w przypadku zaległości względem klubów, Komisja, w uzasadnionych przypadkach, pomimo istnienia zaległości finansowych względem pracowników, może przyznać klubowi licencję, przy nałożeniu na klub nadzoru finansowego i innych środków kontroli. Analogicznie też brak jest informacji, co należy uznać za uzasadniony przypadek. Zatem pozostaje to do wyłącznego uznania Komisji, która będzie oceniała każdą konkretną sytuację indywidualnie.
A jakie środki kontroli mogą zostać nałożone na klub?
Niespełnienie przez klub lub wystąpienie w trakcie sezonu sytuacji powodującej niespełnienie jednego z kryteriów A lub kryteriów B jest kontrolowane i nadzorowane przez ww. Komisję poprzez:
- ostrzeżenie,
- zakaz transferów do klubu,
- ograniczenie możliwości uprawniania nowych zawodników,
- ograniczenie łącznego wynagrodzenia pojedynczego lub wszystkich zawodników,
- karę pieniężną (w kwocie od 1000 zł do 200.000 zł,
- karę pozbawienia punktów w rozgrywkach ligowych od -1 do -10 punktów.
Licencji wydać nie wolno, ale można
Jak zatem widać, mamy tu do czynienia z sytuacjami rodem z opowieści o wojaku Szwejku – nie wolno, ale można. Zasadniczo nie wolno udzielić licencji klubowi posiadającemu jakiekolwiek zaległości finansowe względem innego klubu lub względem swoich pracowników, w tym zawodników lub trenerów, ale można. Można w sytuacjach, kiedy dojdzie do prolongaty albo gdy klub skutecznie zakwestionuje swoje zobowiązanie albo wtedy, gdy w rozumieniu Komisji zajdzie, bliżej nieokreślony, uzasadniony przypadek.