Połączenie przez przejęcie jest jednym z typów procesów transformacyjnych spółek handlowych. Klasycznie przeprowadzenie tego procesu wymaga spełnienia szeregu sformalizowanych kroków, które mają znaczący wpływ na czas jego trwania. W przypadku gdy dochodzi do przejęcia spółki-córki przez spółkę-matkę (up-stream merger), przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują szereg wyłączeń i jest to możliwe w następujących sytuacjach:
- spółka przejmująca posiada udziały o łącznej wartości nominalnej wynoszącej co najmniej 90%, ale mniej niż 100% kapitału zakładowego spółki przejmowanej (art. 516 § 1 k.s.h.),
- spółka-matka przejmuje swoją jednoosobową spółkę-córkę (art. 516 § 6 k.s.h.).
W przypadku pierwszego wariantu procedura połączenia nie wymaga:
- sporządzenia przez zarządy łączących się spółek pisemnych sprawozdań uzasadniających planowane połączenie ani informowania się wzajemnie o istotnych zmianach w zakresie aktywów i pasywów, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu połączenia a dniem podjęcia uchwały połączeniowej;
- plan podziału nie musi zostać poddany badaniu przez biegłego i sporządzenia przez niego opinii,
- podjęcia przez spółkę przejmowaną uchwały o połączeniu
Ważne, aby w przypadku tego rodzaju połączenia nie wystąpiły okoliczności uniemożliwiające skorzystanie z powyższych uproszczeń. I tak w przypadku spółki przejmującej, która jest spółką publiczną (spółka dopuszczona do obrotu na GPW lub NewConnect) nie jest możliwe pominięcie podjęcia uchwały o połączeniu, a w przypadku pozostałych spółek, jeżeli wspólnik reprezentujący co najmniej 5% kapitału zakładowego zażąda podjęcia takiej uchwały. Po drugie, aby spółki mogły skorzystać z uproszczeń, wymóg posiadania co najmniej od 90% do 99% kapitału zakładowego spółki przejmowanej musi się utrzymywać od dnia podpisania planu połączenia do dnia połączenia.
W przypadku przejęcia jednoosobowej spółki-córki przez spółkę-matkę, nie jest wymagane:
- sporządzenie przez zarządy łączących się spółek pisemnych sprawozdań uzasadniających planowane połączenie ani informowania się wzajemnie o istotnych zmianach w zakresie aktywów i pasywów, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu połączenia a dniem podjęcia uchwały połączeniowej;
- badanie planu podziału przez biegłego i sporządzenia przez niego opinii;
- podjęcie przez spółkę przejmowaną uchwały o połączeniu;
- emisja udziałów łączeniowych, co oznacza, że plan połączenia nie musi określać parytetu wymiany udziałów/akcji, zasad przyznawania udziałów/akcji oraz kwestii uczestnictwa tych udziałów/akcji w zysku spółki przejmującej.
Ostatnia nowelizacja Kodeksu spółek handlowych poszerzyła grono spółek, które mogą skorzystać z bezemisyjnego połączenia. Zgodnie z art. 515(1) k.s.h. połączenie może być przeprowadzone bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej w przypadku, gdy jeden wspólnik posiada bezpośrednio lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje w łączących się spółkach albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach. W tym przypadku ustawodawca zadbał o interes wierzycieli spółki nieuczestniczącej w połączeniu i tak, w przypadku gdy jeden wspólnik posiada pośrednio wszystkie udziały albo akcje w spółce przejmowanej, a połączenie następuje bez przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej, wierzyciel nieuczestniczącej w połączeniu spółki posiadającej bezpośrednio wszystkie udziały albo akcje spółki przejmowanej może żądać od tej spółki zabezpieczenia swoich roszczeń w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia planu połączenia, jeżeli uprawdopodobni, że ich zaspokojenie jest zagrożone przez połączenie.
Powyżej omówione uproszczenia, znacząco skracają czas procedury połączeniowej oraz pozwalają ograniczyć koszty z nią związane. Nie mniej jednak, w każdym przypadku należy zweryfikować czy dane uproszczenie wchodzi w grę w konkretnym przypadku. Brak prawidłowej weryfikacji, na etapie sądowym, może wydłużyć czas trwania procedury, co skutecznie może zniweczyć cel, dla którego dana transformacja miała zostać przeprowadzona.
