Niektóre sprawy zawsze będą wymagały podjęcia uchwały przez Zgromadzenie Wspólników. Oznacza to, że nie można przekazać ich innemu organowi spółki.
Do wyłącznych kompetencji Zgromadzenia Wspólników należą:
- rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków;
- postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru;
- zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego;
- nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej;
- zwrot dopłat;
- połączenie, podział i przekształcenie spółki.
Uchwała Zgromadzenia Wspólników wymagana jest także do zawarcia umowy między spółką dominującą a spółką zależną, jeżeli taka umowa przewiduje zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę, a także do zawarcia umowy o nabycie dla spółki nieruchomości, udziału w nieruchomości lub środków trwałych za cenę przewyższającą jedną czwartą kapitału zakładowego, nie niższą jednak od 50 000 złotych, przed upływem dwóch lat od dnia zarejestrowania spółki (chyba, że taką umowę przewidziano w umowie spółki).
Są też kompetencje, które domyślnie kodeks przewiduje dla Zgromadzenia Wspólników, ale poprzez postanowienie w umowie spółki można przekazać je innemu organowi. Jednocześnie można też rozszerzyć katalog spraw, które należą do kompetencji Zgromadzenia Wspólników.
Nie wszystko odbywa się na forum
Zasadniczo uchwały Zgromadzenia Wspólników podejmuje się w głosowania jawnym, wtedy najczęściej głosy oddaje się poprzez podniesienie ręki.
Są jednak szczególne sytuacje, które wymagają zachowania tajności. Tajne głosowanie należy zarządzić w przypadku wyborów, wniosków o odwołanie lub pociągnięcie do odpowiedzialności członków organów spółki lub likwidatorów, a także w sprawach osobowych.
Dodatkowo, tajne głosowanie należy przeprowadzać na żądanie wspólnika. Takie żądanie można zgłosić w każdym momencie przed rozpoczęciem głosowania nad daną sprawą i nie trzeba go w żaden sposób uzasadniać.
Co do zasady
Uchwały Zgromadzenia Wspólników zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że przepisy kodeksu spółek handlowych lub umowa spółki wskazują inaczej.
Aby spełnić wymóg większości bezwzględnej, liczba głosów ,,za” musi być większa od łącznej liczby głosów ,,przeciw” oraz wstrzymujących się. Nie bierze się pod uwagę głosów nieważnych ani głosów wspólników, którzy musieli zostać wyłączeni od głosowania (na przykład w przypadku podejmowania uchwały dotyczącej odpowiedzialności danego wspólnika wobec spółki).
Kodeks spółek handlowych dla niektórych uchwał wymaga uzyskania kwalifikowanej większości głosów.
Należą do nich m.in. uchwały dotyczące zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki, a także zbycia przedsiębiorstwa czy jego zorganizowanej części, które wymagają uzyskania 2/3 głosów na Zgromadzeniu Wspólników. W przypadku istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki wymagana większość to 3/4 głosów. Przekształcenie, połączenie oraz podział spółki wymagają większości 3/4 głosów, przy czym głosy oddane „za” muszą reprezentować co najmniej połowę kapitału zakładowego.
Czasem wymagana jest jednomyślność – do takich sytuacji należy podjęcie uchwały o dalszym istnieniu spółki po wniosku o jej wykreślenie oraz uchwała dotycząca powołania pełnomocnika do reprezentowania spółki z o.o. w organizacji.
Kodeks spółek handlowych przewiduje też szczególną sytuacje, kiedy oprócz wymaganej większości konieczna jest zgoda określonego wspólnika. Chodzi tu o zmianę umowy spółki, która zwiększa świadczenia wspólnika, uszczupla jego prawa udziałowe bądź prawa przyznane osobiście. Wtedy konieczna jest zgoda wspólnika, którego taka uchwała dotyczy. Jeżeli dotyczy kilku, oczywiście konieczna jest zgoda wszystkich.
Czy zgromadzeniem może być tylko jedna osoba? Czyli kilka słów o kworum
Choć sama nazwa ,,Zgromadzenie Wspólników” sugeruje organ kolegialny, rzeczywistość nie musi podążać za tą logiką.
Co do zasady, do skutecznego podejmowania uchwał na Zgromadzeniu Wspólników nie jest wymagana reprezentacja określonej części kapitału zakładowego (bo właśnie tak możemy w przypadku spółki rozumieć pojęcie kworum). Skutki? Okazuje się, że czasem już jeden wspólnik może podjąć decyzje, nawet w ważnych sprawach.
Kodeks spółek handlowych wyróżnia jednak kilka kluczowych dla spółki sytuacji, w których wprowadza wymóg uzyskania określonego kworum. Należą do nich:
- łączenie i podział spółki – wymóg co najmniej trzech czwartych głosów reprezentujących co najmniej połowę kapitału spółki;
- przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową – wymóg reprezentacji co najmniej dwóch trzecich kapitału zakładowego;
- przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową – wymóg reprezentacji co najmniej połowy kapitału zakładowego.
W każdym z tych przypadków, umowa spółki może wprowadzać surowszy rygor. Do obliczenia kworum bierze się pod uwagę także udziały wspólników, którzy są obecni na Zgromadzeniu Wspólników, ale zostali wyłączeni z głosowania nad daną uchwałą.
Kworum jest jednym z elementów, które warto przemyśleć już na etapie przygotowywania umowy spółki. Dzięki odpowiedniemu postanowieniu można zabezpieczyć się przed sytuacją, w której pod naszą nieobecność, Zgromadzenie Wspólników podejmie uchwały działające na naszą niekorzyść. Jednocześnie, należy zastanowić się nad tym jakie kworum będzie odpowiednie – w końcu zbyt duże kworum może oznaczać dla spółki paraliż decyzyjny.
