„Transfery darmowe”
Najpopularniejszym w Polsce (i zazwyczaj najbardziej atrakcyjnym z punktu widzenia klubu pozyskującego) sposobem transferowania zawodników do nowych klubów są tzw. transfery wolne. Polegają one na podpisaniu przez wolnego zawodnika (niezwiązanego kontraktem lub deklaracją gry amatora z innym klubem) kontraktu lub deklaracji z klubem pozyskującym. Zasadniczo za tego rodzaju transfer klub pozyskujący nie musi płacić poprzedniemu klubowi zawodnika.
Jednak w przypadku zawodników, którzy nie ukończyli 24 roku życia, klubowi ostatniej rejestracji zawodnika może być należny ekwiwalent za wyszkolenie, stanowiący opłatę za wyszkolenie i rozwój zawodnika wolnego.
Ekwiwalent należny jest za okres szkolenia pomiędzy rokiem, w którym zawodnik ukończył 12 lat, a rokiem, w którym ukończył 21 rok życia.
Kwota ekwiwalentu jest uzależniona od wielu czynników i stanowi iloczyn: 1) okresu, w którym zawodnik był zarejestrowany w klubie (pomiędzy 12, a 21 rokiem życia) 2) współczynnika bazowego odpowiadającego kategorii wiekowej piłkarza: I kat. 12 – 14 lat, II kat. 15 – 18 lat, III kat. 19 – 21 lat), 3) mnożnika zależnego od kategorii klasy rozgrywkowej klubu pozyskującego (I kat. – Ekstraklasa, II kat. – I liga, II liga, III kat. – III liga, IV kat. – IV liga, klasa okręgowa, V kat. – A, B, C klasa).
Na najwyższą kwotę ekwiwalentu mogą liczyć kluby, które szkoliły zawodników przez najdłuższy okres, którzy następnie przechodzą do klubów występujących w najwyższych klasach rozgrywkowych.
Przykładowo, klub, który szkolił zawodnika przez 5 lat (między 15, a 20 rokiem życia), przy przejściu zawodnika do klubu Ekstraklasy, może liczyć na ok. 70 tysięcy złotych ekwiwalentu. Ten sam klub, za ten sam okres szkolenia, przy przejściu zawodnika do klubu III ligi, może już liczyć tylko na ok. 11.5 tysięcy złotych. Na wyższą kwotę ekwiwalentu mogą liczyć kluby, których wychowankowie przechodzą do zagranicznych klubów.
Dlatego też klubom opłaca się szkolić zawodników i liczyć, że część z nich, po jakimś czasie, znajdzie się w najwyższej klasie rozgrywkowej.
Także w przypadku zawodników, za których nie przysługuje ekwiwalent za wyszkolenie (zawodnicy między 24, a 28 rokiem życia) kluby mogą liczyć na zapłatę, która będzie jednak dużo niższa. W przypadku zmiany barw klubowych przez takiego zawodnika, klub odstępujący może liczyć na zapłatę określonej sumy w wysokości zależnej od klasy rozgrywkowej klubu, który pozyskuje zawodnika.
I tak w przypadku zawodnika między 24, a 28 rokiem życia, przechodzącego na zasadzie transferu wolnego do klubu Ekstraklasy, klubowi odstępującemu będzie przysługiwała kwota w wysokości 3 tysięcy złotych. Za transfer wolny do klubu niższej klasy rozgrywkowej będzie należna oczywiście niższa kwota (I liga i II liga – 2.400 zł, III liga, IV liga – 1.200 zł, Klasa Okręgowa – 600 zł netto, A, B, C klasa – 300 zł – jeżeli zawodnik przechodzi z klubu występującego co najmniej w „okręgówce”).
Transfery odpłatne
Jednak tym co najbardziej rozpala umysły kibiców są transfery odpłatne. Kto w Polsce nie żył sagą transferową Roberta Lewandowskiego z Bayernu Monachium do FC Barcelony? Jednak na co dzień, w Polskiej piłce, odpłatne transfery są mniej efektowne (także kosztowo), choć też potrafią zaskoczyć.
Nie tak dawno świat piłkarski obiegła informacja o transferze zawodnika występującego na co dzień w Ekstraklasie do klubu III ligowego (ze Stali Mielec do Wieczystej Kraków). Jak podaje portal 2 & 3 Liga Polska, kwota transferu wyniosła szokujące 1.5 mln zł! Transfery o takiej wartości nie są bowiem codziennością w Polskiej piłce, a na pewno nie są codziennością 3-ligowych klubów.
Aby jednak doszło do finalizacji transferu zawodnika, który posiada ważny kontrakt z klubem, w pierwszej kolejności muszą „dogadać” się zainteresowane kluby, a następnie podpisać umowę transferową.
Przedmiotem negocjacji między klubami zawsze bowiem jest kwota transferu, sposób i zasady jej obliczania, a także sposób i terminy płatności.
Kwota transferu nie jest zawsze prosta do obliczenia ponieważ oprócz opłaty podstawowej, kwota transferu może być uzależniona od występów zawodnika (liczba rozegranych meczów lub minut, strzelonych bramek, itp.) lub wyników klubu pozyskującego (awans do rozgrywek europejskich, mistrzostwo kraju, awans do wyższej klasy rozgrywkowej, utrzymanie w lidze, itp.). Kluby mogą ustalić także obowiązek zapłaty określonego procentu od następnego transferu zawodnika.
Uzgodnieniom podlegają także terminy płatności. W przypadku wyższych kwot rzadkością jest opłata w jednej racie. Zazwyczaj opłata podzielona jest na pare rat, płatnych w różnych odstępach czasowych (co pół roku, co sezon, itp.).
Dodatkowo kluby mogą ustalić prawo odkupu (uprawnienia klubu odstępującego do ponownego nabycia zawodnika na określonych warunkach, czyli zastosowania tzw. sprzedaży powrotnej) lub prawo pierwokupu (zastrzeżenie pierwszeństwa klubu odstępującego do transferu zawodnika, na wypadek, gdyby druga strona dokonała sprzedaży na rzecz klubu trzeciego).
Poza tym transfer zawodnika może odbyć się na zasadzie spełnienia klauzuli odstępnego, tzn. zapłaty określonej sumy, po wpłynięciu której na konto klubu odstępującego, zawodnik przechodzi do nowego klubu. Klauzula ta powinna określać termin do jej wykonania oraz kwotę odstępnego lub sposób jej ustalenia.
Dlatego tak istotnym jest odpowiednie przygotowanie umowy transferowej (a także kontraktu z zawodnikiem), aby zarówno klub pozyskujący, jak i odstępujący, zabezpieczyły swoje prawa i obowiązki, a przede wszystkim zabezpieczyły sposób i zasady płatności.
Warto zatem pamiętać, że nie wszystkie „darmowe” transfery są darmowe i nie wszystkie zmiany barw klubowych są odpłatne.
