Share deal – to najprościej mówiąc transakcja na udziałach (akcjach). W wyniku przeprowadzenia transakcji share deal nabywca staję się jedynie właścicielem spółki, lecz nie jej przedsiębiorstwa. Przejęcie kontroli nad przedsiębiorstwem odbywa się zatem pośrednio ponieważ, kontrola ta odbywa się poprzez wykonywanie praw udziałowych przez nowego właściciela spółki.
Asset deal – to nabycie samego przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części (ZCP). W przeciwieństwie do share deal nabywca nie staje się właścicielem spółki, do której należało przedsiębiorstwo lecz nabywa je bezpośrednio do swojego majątku. W wyniku transakcji asset deal to spółka pozbywa się swojego przedsiębiorstwa bądź ZCP, a nie wspólnicy swoich udziałów w takiej spółce. Przez przedsiębiorstwo należy rozumieć zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Kolejną różnicą oby tych transakcji jest kwestia odpowiedzialności za zobowiązania. W przypadku share deal, nabywca udziałów nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, którą nabył a jego ryzyko gospodarcze ogranicza się do ceny jaką zapłacił za udziały.
W przypadku transakcji asset deal nabywca przedsiębiorstwa jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą przedsiębiorstw za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.
Obie transakcje różnią się pomiędzy sobą formą dokonania czynności przeniesienia własności. W przypadku transakcji share deal zbycie udziałów przepisy kodeksu spółek handlowych wymagają formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, zbycie akcji wymaga jedynie formy pisemnej, natomiast w zbycia akcji prostej spółki akcyjnej zachowania formy dokumentowej.
Co do zasady zbycie przedsiębiorstwa wymaga zachowania formy pisemnej z podpisami poświadczonymi notarialnie, jednak bardzo często w skład zbywanego przedsiębiorstwa wchodzą również nieruchomości i wówczas należy zachować formę aktu notarialnego.
Inaczej wygląda również kwestia rękojmi za wady. W przypadku transakcji share deal, zbywca udziałów jest zobowiązany z tytułu rękojmi za wady, które dotyczą wyłącznie udziałów, a nie przedsiębiorstwa bądź jego poszczególnych składników. W przypadku transakcji asset deal zbywca odpowiada w stosunku do nabywcy za wady fizyczne i prawne poszczególnych składników przedsiębiorstwa. Nie mniej jednak strony oby tych typów transakcji mogą modyfikować zasady odpowiedzialności i mają w tym zakresie jej rozszerzenie bądź ograniczenie.
Niewątpliwie dużą zaletą transakcji share deal jest jej szybkość i łatwość procedowania. Nabywca staje się właścicielem udziałów, a sama spółka pozostaje stroną zawartych umów, adresatem uzyskanych zgód, decyzji czy pozwoleń administracyjnych. Wadą tego typu transakcji jest możliwość przejęcia potencjalnych zobowiązań, które na etapie nabywania udziałów nie były jeszcze znane.
Transakcja asset deal jest zdecydowanie bardziej pracochłonna. Istotne znaczenie ma tu dokładny opis przenoszonych aktywów, po samej transakcji konieczne może okazać się również uzyskanie zgód na wstąpienie nabywcy jako strona umów w miejsce zbywcy. Zaletą transakcji asset deal jest jednak możliwość wyboru składników, które będą podlegały nabyciu. W tym przypadku nabywca może wyjąć z przedsiębiorstwa aktywa, które są dla niego cenne, a jednocześnie ogranicza w ten sposób ryzyka związane z niewypłacalności przedsiębiorcy.
