Jak wygląda naliczanie dodatku za pracę w porze nocnej?

Praca w porze nocnej zgodnie z kodeksem pracy obejmuje 8 godzin między dwudziestą pierwszą a siódmą rano. Pracodawca w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy czy w samej umowie z pracownikiem może jednak dookreślić godziny kwalifikowane jako pora nocna w jego zakładzie pracy. Niemniej o godzinach nocnych, które w zakładzie pracy obowiązują, pracownik powinien zostać poinformowany przed rozpoczęciem zatrudnienia.

Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest uznawany jako pracownik wykonujący pracę w porze nocnej.
Za pracę w godzinach nocnych pracownikowi przysługuje odpowiedni dodatek za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku pracowników, którzy stale wykonują pracę poza zakładem pracy w porze nocnej możliwe jest wprowadzenie ryczałtu, którego wysokość odpowiadać będzie przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
W tym roku wynagrodzenie minimalne, zgodnie z ustawą o minimalnym wynagrodzeniu uległo podwyższeniu od 1 stycznia 2024 r. do 4 242,00 zł brutto i od 1 lipca 2024 r. do 4 300,00 zł brutto.

Wobec podwyższenia minimalnego wynagrodzenia zwiększeniu uległ również dodatek za pracę w porze nocnej, którego wysokość wyliczana jest jako iloraz miesięcznego minimalnego wynagrodzenia i liczby godzin pracy w danym miesiącu. pomnożony jeszcze przez 20%. Wynik który otrzymamy to wysokość dodatku za każdą przepracowaną godzinę w porze nocnej w danym miesiącu.

Pracodawcy mogą zdecydować się wypłacać wyższy dodatek za pracę w porze nocnej niż obowiązująca norma – związani są jednak w tym zakresie przepisami antydyskryminacyjnymi, co oznacza, iż zwiększenie dodatku za pracę w porze nocnej powinno dotyczyć każdego pracownika wykonującego pracę takiej porze, a nie tylko niektórych z nich. Oczywiście jednak pracodawca nie może ustalić dodatku za pracę w porze nocnej w wysokości niższej niż wskazują na to obowiązujące, i wyżej przedstawione, przepisy prawa.

Należy pamiętać, iż niezmienna pozostaje również zasada, iż dodatek za pracę w porze nocnej nie może być uśredniony. W każdym miesiącu liczba godzin pracujących jest różna, a dodatek za pracę w porze nocnej jest z liczbą godzin w danym miesiącu powiązany. Na przykład w lipcu tego roku do przepracowania w pełnym etacie było 184 godziny, co oznacza dodatek za pracę w porze nocnej w wysokości 4,67 zł za każdą godzinę nocną, a już w sierpniu w pełnym etacie będzie do przepracowania tylko 168 godzin, co da 5,12 zł dodatku za pracę w porze nocnej za każdą godzinę nocną. Zakazane jest zatem, aby pracodawca przyjął, iż wypłaci dodatek w wysokości 4,90 zł lub innej uśrednionej w dłuższym okresie stawce. Dodatek za pracę w porze nocnej należy bowiem obliczać dla każdego miesiąca zgodnie ze wskazanymi w kodeksie pracy zasadami.

Niższa kwota dodatku może jednak wynikać z niepełnego etatu pracownika. W przypadku bowiem zatrudnienia na część etatu dodatek za pracę w porze nocnej wylicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Oznacza to więc pomniejszenie kwoty minimalnego wynagrodzenia i liczby godzin pracy proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy danego pracownika.

Od nowego roku dodatek za pracę najprawdopodobniej znów ulegnie zwiększeniu z uwagi na jego dotychczasowe, słuszne zresztą, sprzęgnięcie z wymiarem minimalnego wynagrodzenia za pracę.