1. Rodzaje podwyższenia kapitału zakładowego
Klasycznymi formami podwyższenia kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie art. 257
§ 1 Kodeksu spółek handlowych (KSH) czyli podwyższenie ze zmianą umowy spółki albo na podstawie art. 257 § 3 KSH na mocy postanowień umowy spółki. W wyniku połączenia spółek bądź podziału, również dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, jednak jest dużo rzadziej spotykany sposób takiego podwyższenia, ponieważ procesy transformacyjne (połączenie i podział w tym przypadku) wymagają przejścia czasochłonnej procedury oraz mają swoją odmienne od klasycznych podwyższeń uzasadnienie ekonomiczne.
2. Podwyższenie kapitału zakładowego wraz ze zmianą umowy spółki
Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (poza spółką zarejestrowaną w s24, której nie dotyczy niniejszy artykuł) sporządzana jest w formie aktu notarialnego. Każdy przypadek zmiany umowy spółki zawartej w ten sposób wymaga odbycia Zgromadzenia Wspólników, z którego notariusz sporządza protokół w formie aktu notarialnego (uchwała o zmianie stanowi element protokołu). Podwyższenie kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w tym reżimie, również wiązać się będzie ze sporządzeniem protokołu w formie aktu notarialnego ponieważ, jednym z elementów obligatoryjnych umowy spółki jest wskazanie wysokości kapitału zakładowego (art. 157 § 1. ust. 3 KSH) oraz wskazanie liczby i wartości nominalnej udziałów objętych przez poszczególnych wspólników (art. 157 § 1. ust. 3 KSH). Z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki wraz ze zmianą umowy opisany powyżej wymaga objęcia udziałów przez wspólnika/wspólników. Zgodnie z art. 258 § 2. KSH oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów wymaga formy aktu notarialnego. W przypadku gdy udziały obejmuję nowy wspólnik jego oświadczenie obok objęcia udziału lub udziałów o oznaczonej wartości nominalnej, powinno również zawierać przystąpienie do spółki. Oświadczenie takie również wymaga formy aktu notarialnego.
3. Podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki
Jak już wspomniałem powyżej, podwyższenie kapitału zakładowego nie musi wiązać się ze zmianą umowy spółki. W celu podwyższenia kapitału zakładowego w tym trybie, umowa spółki musi dopuszczać taką możliwość oraz musi wskazywać maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia. KSH nie wskazuje minimalnej jaki górnej granicy wysokości takiego podwyższenia kapitału zakładowego. Podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie umowy spółki wymaga odbycia Zgromadzenia Wspólników oraz podjęcia uchwały w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego. Wystarczającą formą dla sporządzenia protokołu ze Zgromadzenia Wspólników jest forma pisemna. Dokładnie w tej samej formie dotychczasowi wspólnicy spółki składają oświadczenie o objęciu nowych udziałów.
4. Podwyższenie kapitału zakładowego w ramach procesów transformacyjnych
W wyniku przeprowadzenia procesów transformacyjnych również, co do zasady, dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego. W przypadku połączenia spółek dochodzi do przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na spółkę przejmującą w zamian za udziały, które spółka przejmująca przyznaje wspólnikom spółki przejmowanej. Przyznanie udziałów spółki przejmującej wspólników spółki przejmowanej, na potrzeby tego artykułu, wiąże się z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki przejmującej. Wpisanie połączenia do KRS skutkuje wykreśleniem z rejestru spółki przejmowanej. Co istotne, w dniu wykreślenia z KRS spółka przejęta zostaje rozwiązana bez obowiązku przeprowadzania procedury likwidacyjnej. Podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej, w odróżnieniu od powyżej wskazanych procedur podwyższenia, nie wymaga złożenia przez wspólników spółki oświadczenia o objęciu udziałów. Co prawda w przeszłości, zdarzały się sytuacje gdzie sąd rejestrowy przed wpisem połączenia do KRS, wymagał oświadczenia o objęciu udziałów (w formie aktu notarialnego), ale w ostatnim czasie sądy rejestrowe coraz częściej rezygnują z tej praktyki co należy uznać za krok w dobrym kierunku.
