Nowe obowiązki związane z zatrudnianiem osób do pracy z małoletnimi zostały ściśle uregulowane przez ustawę z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (dalej: „Ustawa”). Przed podjęciem decyzji o zatrudnieniu, każdy pracodawca lub organizator określonej w Ustawie działalności, będzie musiał spełnić określone wymogi prawne.
Pierwszym krokiem będzie weryfikacja, czy kandydat figuruje w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Rejestr ten gromadzi dane o osobach, które dopuściły się przestępstw z pobudek seksualnych, i które mogłyby stanowić zagrożenie dla dzieci. Jeśli kandydat jest wpisany do takiego rejestru, oznacza to, że nie powinien mieć kontaktu z małoletnimi w ramach swojej działalności zawodowej. Dzięki takiej weryfikacji, możliwe będzie podjęcie odpowiedzialnej decyzji o zatrudnieniu lub odrzuceniu kandydata (art. 21 ust. 2 ustawy).
Kolejnym krokiem będzie weryfikacja potencjalnego pracownika w odpowiednich rejestrach, takich jak Krajowy Rejestr Karny, lub jego odpowiednik w innym państwie. Celem tego obowiązku jest zapewnienie, że osoby pracujące z dziećmi nie mają przeszłości kryminalnej, która mogłaby zagrażać ich bezpieczeństwu. Dzięki temu minimalizowane jest ryzyko narażenia małoletnich na kontakt z osobami, które w przeszłości popełniły przestępstwa. Ale uwaga – o ile obowiązek sprawdzenia kandydata w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym spoczywa na pracodawcy lub organizatorze działalności, to już weryfikacja w Krajowym Rejestrze Karnym wymaga działania po stronie kandydata. Zgodnie z art. 21 ust. 3 Ustawy, to właśnie kandydat powinien przedłożyć odpowiednią informację z KRK. Będzie to wymagało od kandydata stawienie się do sądu, gdzie takie zaświadczenie będzie mógł odebrać „od ręki”; możliwe jest również załatwienie tej sprawy online.
Weryfikacja powyżej wskazanych rejestrów da pracodawcom narzędzie do skutecznej ochrony małoletnich przed potencjalnymi zagrożeniami. Nowe regulacje mają zapewniać, że osoby z przeszłością kryminalną w obszarze przestępstw seksualnych nie będą mogły pracować z dziećmi. Ten obowiązek to nie tylko formalność, ale realna ochrona najmłodszych – oczywiście pod warunkiem, że Standardy wdrożymy z należytą starannością i będziemy je stosować w praktyce.
Dla osób, które nie są obywatelami Polski, nowe przepisy są równie rygorystyczne. Kandydat będzie musiał dostarczyć zaświadczenie z rejestru karnego swojego kraju (art. 21 ust. 4 Ustawy).
Jeśli nasz kandydat mieszkał w innych krajach niż Polska i państwo jego obywatelstwa, będzie musiał ponadto przedłożyć pracodawcy lub organizatorowi działalności oświadczenie o państwie (państwach), w których zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat. Ponadto kandydat będzie musiał przedstawić informacje z rejestrów karnych tych państw. Dzięki temu pracodawca może mieć pewność, że kandydat nie był karany za przestępstwa w żadnym z krajów, w których przebywał. I tu ponownie niezbędne będzie podjęcie działania przez kandydata (art. 21 ust. 5 Ustawy).
Jeśli prawo danego państwa nie przewiduje sporządzania takich zaświadczeń lub nie prowadzi rejestru karnego odpowiadającego polskiemu KRK, nasz kandydat będzie musiał złożyć oświadczenie o tym fakcie. W oświadczeniu tym musi również zapewnić, że nie był prawomocnie skazany za przestępstwa, które mogłyby wykluczyć ją z pracy z dziećmi, oraz że nie ciążą na niej żadne zakazy sądowe dotyczące zajmowania stanowisk związanych z wychowaniem, edukacją czy inną opieką nad małoletnimi (art. 21 ust. 7 Ustawy).
Te przepisy, choć rygorystyczne, mają na celu maksymalizację ochrony dzieci poprzez eliminację ryzyka zatrudnienia osób z kryminalną przeszłością, które mogłyby stanowić zagrożenie dla najmłodszych. To szczegółowe podejście do weryfikacji kandydatów stanowi fundament bezpieczeństwa w instytucjach zajmujących się opieką nad dziećmi.
Przepisy nakładają na kandydatów do pracy z dziećmi obowiązek dostarczania odpowiednich dokumentów oraz składania oświadczeń z pełną świadomością ich konsekwencji. W przypadku konieczności złożenia oświadczenia o niekaralności w innych krajach, dokument ten musi zawierać klauzulę potwierdzającą świadomość odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Klauzula ta zastępuje standardowe pouczenie organu o odpowiedzialności za złożenie fałszywego oświadczenia, co dodatkowo podkreśla wagę prawdomówności w tych kwestiach (art. 21 ust. 8 Ustawy).
Pracodawcy mają również obowiązki związane z przechowywaniem i dokumentowaniem informacji pozyskanych samodzielnie lub od kandydata. Każda informacja uzyskana na podstawie weryfikacji z rejestrów, jak również złożone oświadczenia, muszą być utrwalone i dołączone do akt osobowych pracownika lub dokumentacji osoby dopuszczonej do pracy z dziećmi. Taki wymóg ma na celu zapewnienie pełnej transparentności i możliwości weryfikacji w przyszłości, co jest kluczowe dla zachowania Standardów Ochrony Małoletnich.
Warto jednak zaznaczyć, że przepisy przewidują istotny wyjątek od obowiązku weryfikacji. W sytuacjach, gdy osoba zajmująca się małoletnim jest np. członkiem rodziny dziecka, wymogi dotyczące przedkładania informacji z rejestrów karnych czy składania oświadczeń nie mają zastosowania. Innymi słowy, jeśli rodzic lub opiekun prawny samodzielnie decyduje, kto będzie miał kontakt z ich dzieckiem – i jest to ktoś z rodziny bądź osoba co prawda niespokrewniona z małoletnim, ale wspólnie z nim zamieszkująca – formalne procedury weryfikacyjne mogą zostać pominięte (art. 21 ust. 10-11 Ustawy).
Zostaw komentarz
You must be logged in to post a comment.