Stefan Żeromski był wybitnym polskim prozaikiem, publicystą oraz dramaturgiem. Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w latach od 1921 do 1924. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych pisarzy w historii polski. Żeromski został odznaczony Orderem Orła Białego. Jego twórczość, w tym powieści takie jak „Przedwiośnie”, miała ogromny wpływ na literaturę polską, a także na kształtowanie świadomości narodowej i społecznej.
„Przedwiośnie” jest powieścią polityczną, która ukazała się w 1924 roku, zaledwie kilka lat po odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Odrodzona ojczyzna była wówczas bardzo niestabilna i zmagała się z licznymi problemami, zarówno gospodarczymi, jak i społecznymi. Żeromski w swojej powieści przedstawił kilka koncepcji naprawy Polski, pozostawiając ich ocenę czytelnikowi.

Jedną z nich są słynne szklane domy, o których opowiada ojciec głównej postaci Cezarego Baryki. Seweryn Baryka przedstawia utopijna wizje Polski, w której z nadmorskiego piasku produkowane są tanie, czyste i dostępne dla wszystkich szklane domy. Było to jego marzenie o kraju, w którym każdy ma możliwość godnego życia. Jest to nawiązanie do romantycznych ideałów, w których Polska jest krainą szczęśliwości i sprawiedliwości społecznej. Dla Seweryna, jak i dla wielu romantyków, najważniejsze było osiągnięcie niepodległości, bez konkretnego planu na przyszłe działania.

Kolejna idea została przedstawiona przez znajomego rodziny Szymona Gajowca, który proponuje realistyczną drogę odbudowy kraju przez systematyczną pracę organiczną i pracę u podstaw. W jego wizji reformy powinny być wprowadzane stopniowo, z naciskiem na edukację, rozwój ekonomiczny i społeczne inicjatywy.

Ostatnią koncepcją naprawy Polski jest wprowadzenie rewolucyjnych przemian, które mają na celu natychmiastowe zburzenie starego porządku i ustanowienie nowego, opartego na socjalistycznych zasadach. Idea ta zostaje przedstawiona przez przyjaciela Antoniego Lulka, który jest zwolennikiem radykalnych zmian inspirowanych rewolucją bolszewicką.

Powieść „Przedwiośnie” to głęboka refleksja nad trudnym okresem początków niepodległości Polski. Żeromski przedstawia różne wizje przyszłości, nie wartościując ich, co zachęca czytelnika do zastanowienia się nad przyszłością kraju i własnymi przekonaniami. Tytułowe „przedwiośnie” symbolizuje czas przejściowy, pełen nadziei, ale i niepewności, w którym społeczeństwo musi zdecydować, jaką drogą podążyć, aby zbudować nowoczesne i sprawiedliwe państwo.

Wiktoria Zygała
Wiktoria Zygała
wiktoria.zygala@dgtl.law | zobacz inne wpisy tego autora