Poza standardowym trybem podwyższania kapitału zakładowego poprzez zmianę umowy spółki, przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują również tryb uproszczony. Zgodnie z art. 257 § 1 kodeksu spółek handlowych, podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, jeżeli takie postanowienia przewidują maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego oraz termin podwyższenia.
Po pierwsze, odpowiedni zapis w umowie spółki.
Zatem zgodnie z przytaczanym przepisem, by korzystać z uproszczonego trybu podwyższania kapitału zakładowego umowa spółki powinna zawierać stosowny zapis przed zmianą umowy spółki. Kluczowe jest by zawierał on dwie informacje. Po pierwsze maksymalną wysokość do której może być podwyższony kapitał zakładowy. Po drugie termin w którym takie podwyższenie może być realizowane.
Zarówno termin jak i kwota podwyższenia powinna być możliwa do skonkretyzowania na dzień wprowadzania takich zapisów do umowy spółki. Możliwe jest odwoływanie się do różnych współczynników, lecz wyłącznie gdy na podstawie takiego zapisu możliwe będzie skonkretyzowanie kwoty lub podwyższenia.
Przykładowa treść takiej klauzuli może brzmieć: „Podwyższenie kapitału zakładowego w terminie do 31.12.2026 r. do kwoty 100.000 PLN nie stanowi zmiany umowy spółki.”
Poza wskazanymi obowiązkowymi elementami takiego zapisu, może on również zawierać dodatkowe wymagania, przykładowo co do osób, które mogą obejmować tak ustanowione udziały, co do sposobu pokrywania wkładów (wkłady pieniężne/niepieniężne), co do daty od której udziały uczestniczą w podziale zysku jak również co do prawa pierwszeństwa objęcia udziałów.
Niezależnie od powyższego w umowie spółki może zostać określona również procedura podwyższania kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki. Jeżeli nie określimy jej w takich zapisach, to w takim przypadku odwołujemy się do postanowień ogólnych kodeksu spółek handlowych. W takim przypadku organem, który będzie podejmował uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki będzie Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników, podczas gdy możliwe jest przyznanie takiego uprawnienia zarówno Zarządowi spółki jak i Radzie Nadzorczej.
Po drugie uchwała.
Gdy już w umowie spółki istnieje odpowiedni zapis pozwalający na podwyższenie kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki, to w ramach takiej dyspozycji odpowiedni organ może podjąć w każdym czasie uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Przepisy kodeksu spółek handlowych nie przewidują minimalnej treści takiej uchwały natomiast mając na względzie skutki takich decyzji, uchwała powinna zawierać co najmniej informację o: (i) wysokości podwyższenia kapitału zakładowego, (ii) sposobie pokrycia podwyższonego kapitału; (iii) podmiocie obejmującym nowe udziały (iv) ewentualnym wyłączeniu prawa pierwszeństwa jak również informację (v) czy na podwyższony kapitał zostaną utworzone nowe udziały, czy też zostanie podwyższona wartość nominalna dotychczasowych udziałów.
Przy podejmowaniu takich uchwał należy pamiętać, że limit określony w umowie spółki co do którego możliwe jest podwyższanie kapitału zakładowego spółki bez zmiany umowy spółki, jest określony jako ogólny limit, a nie jednorazowy. Zatem możliwe jest podejmowanie pojedynczych uchwał, na mocy których łączna wysokość podwyższenia nie przekroczy ustalonego w umowie spółki maksymalnego pułapu. Tym samym jeżeli nasz przykładowy limit wynosił 100.000,00 PLN to możemy podjąć uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego bez zmiany umowy spółki dziesięć razy po dziesięć tysięcy.
Co z prawem pierwszeństwa?
Kluczowy element na jaki powinniśmy zwrócić uwagę przy każdym podwyższeniu kapitału zakładowego jest prawo pierwszeństwa do objęcia udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym przez dotychczasowych wspólników. Standardowo jest ono przyznane wspólnikom na podstawie postanowień kodeksu spółek handlowych. Takie uprawnienie może być dodatkowo zmodyfikowane w umowie spółki, co sprawia, że taka ochrona dotychczasowych wspólników jest silniejsza. Bowiem tak długo jak prawo pierwszeństwa przyznane jest na podstawie kodeksu spółek handlowych, Zgromadzenie Wspólników może każdorazowo zdecydować o wyłączenia takiego prawa. Natomiast gdy takie prawo zostanie przyznane w umowie spółki, wtedy jego wyłączenie każdorazowo wymaga zgody wspólnika, którego prawa zostają uszczuplone.
Podsumowując
Podsumowując, podwyższenie kapitału zakładowego w trybie uproszczonym stanowi skuteczne rozwiązanie pozwalające na zwiększenie kapitału zakładowego, nie zmieniając jednocześnie umowy spółki. Dzięki temu spółka może pozyskać dodatkowe środki finansowe, bez konieczności przechodzenia przez czasochłonną jaki kosztowną procedurę zmiany umowy spółki.
