Dawno dawno 100 lat temu

W roku 1921 na ekrany amerykańskich kin wszedł film zatytułowany „Jesse James. Pod Czarną Flagą”. Jesse James był już wtedy postacią legendarną. Choć historycy tego nie potwierdzają, widziano w nim amerykańskiego Robin Hooda, który napadała na banki, pociągi i dyliżanse, żeby następnie dzielić swoją zdobycz wśród potrzebujących. Wszystko to po przegranej przez Konfederatów wojnie secesyjnej, których James i jego brat Frank czynnie wspierali w walce partyzanckiej. Jesse James nigdy nie został złapany, choć stał się celem numer jeden [...]

Port w Gdyni ma historię prawie tak odległą jak samo miasto. Budowę portu rozpoczęto w maju 1921 roku, zaś prawa miejskie Gdynia uzyskała niespełna 5 lat później. ​Pierwsze prace projektowo-budowlane rozpoczęły się dokładnie 29 maja 1921 roku. Port w założeniach miał być przeznaczony dla małych okrętów wojennych oraz pełnić funkcję schronienia dla rybaków. ​Co ciekawe, podjęcie decyzji o budowie portu nastąpiło przed formalną decyzją wyrażoną przez władze. Dopiero pod wpływem presji społecznej pod koniec września 1922 roku Sejm [...]

Dane wskazują, że gdzieś na świecie, co minutę, kupuje się butelkę Chanel No. 5. Przełomowy zapach pozostaje na szczycie międzynarodowych list najlepiej sprzedających się zapachów już sto lat od jego stworzenia przez Ernesta Beaux, perfumiarza na dworze rosyjskim, przedstawionego Gabrielle Chanel przez jej ówczesnego kochanka, Wielkiego Księcia Dmitrija Romanowa. Dimitr Romanova uciekł z rewolucyjnej Rosji wraz z chemikiem, który osiedlił się w Biarritz w 1920 roku. Rok później, w 1921 roku, narodził się Parfum No. 5. ​Tak jak [...]

Polski futuryzm rozkwitł w 1920 roku. Według relacji samych twórców, „dźgnięte nożem w bżuh ospałe bydle polskiej sztuki zaczęło ryczeć, pszez otwur żygnęła lawa futuryzmu". Idea ruchu opierała się przede wszystkim na potrzebie zburzenia zakurzonej kultury i sztuki i narodzenia nowych tradycji artystycznych. Duch nowoczesności objawiał się w śmiałej twórczości m.in. przez włączenie technologii do sfery poezji, zarezerwowanej dotychczas jedynie dla tematów wzniosłych, ważkich. To właśnie wynalazki i nowoczesność miały być napędem dla prowokacyjno-rewolucyjnego rozwoju cywilizacji. Futuryści głosili: [...]

„Nikt nie czyta; jeśli czyta, nic nie rozumie; jeśli rozumie, natychmiast zapomina”. Jak na pisarza, Stanisław Lem swoiście podchodził do odbioru sztuki, którą się parał. Urodził się 100 lat temu, w roku 1921 roku we Lwowie. Jego książki, których napisał kilkadziesiąt, przetłumaczono na ponad 40 języków, a sam Lem przez długi czas uchodził za najbardziej poczytnego pisarza literatury fantastyczno-naukowej na świecie. Nie tylko fantastyką się zresztą zajmował. Pisał eseje, felietony, parał się publicystyką literacką. Jego książki filmowano – [...]

Isaac Asimov urodził się pomiędzy 4 października 1919 r. a 2 stycznia 1920 r. w Pietrowiczach na terenie Rosji Sowieckiej. Dokładna data jego urodzin nie jest znana ze względu na brak oficjalnych zapisów, a także różnice pomiędzy kalendarzem gregoriańskim i hebrajskim. Sam Asimov za swoją datę urodzin przyjął właśnie 2 stycznia 1920 r. Isaac Asimov wyemigrował z rodzicami do Stanów Zjednoczonych gdy miał 3 lata. Pomimo swojego geograficznego rodowodu nigdy nie nauczył się on języka rosyjskiego, do końca [...]

W trakcie wojny polsko-sowieckiej istotną rolę odegrały pociągi pancerne – najpotężniejsza lądowa broń mobilna tamtych czasów. Historycy ustalili nazwy 50 pociągów pancernych biorących udział na różnych etapach kampanii, choć ich liczba zmieniała się z miesiąca na miesiąc. 1 grudnia 1920 roku w skład wojsk kolejowych wchodziło 26 pociągów pancernych. Pociąg pancerny złożony był na ogół z opancerzonego parowozu i kilku wagonów pancernych uzbrojonych w działa i broń maszynową, a czasami także z drezyn pancernych lub bojowych wagonów motorowych. [...]

17 maja 1920 roku miał miejsce pierwszy lot Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Kolonien, czyli Królewskiego Towarzystwa Lotniczego Holandii i jej Kolonii, dzisiaj znanego jako KLM. Początki funkcjonowania KLM sięgają 1919 roku, co czyni ją najstarszą linią lotniczą świata. Pierwszy lot odbył się na odcinku Londyn – Amsterdam, przy pomocy samolotu Airco de Havilland 16 o rejestracji G-EALU. Już w locie powrotnym do Londynu na pokładzie znaleźli się pierwsi pasażerowie – dwaj dziennikarze. Oprócz nich na pokładzie [...]

20 kwietnia 1920 roku, w ówczesnym Bismarkhucie powstał jednosekcyjny klub piłkarski. Nazwa „Ruch”, której pomysłodawcą był Edward Supernok nawiązywać miała do śląskich ruchów powstańczych. Z uwagi na zmiany polityczno–społeczne pierwsza pełna nazwa klubu nie została do tej pory wyjaśniona. Z racji sytuacji w latach 1920-1922 używano dwujęzycznych podwójnych nazw urzędowych „Bismarckhütte Oberschlesien / Bismarkhuta Górny Śląsk, dopiero później pojawiła się też pierwotna nazwa osady Hajduki, którą gmina oficjalnie przybrała trzy lata później. Chwilę po założeniu Ruch przystąpił do [...]

Na fotografii widzimy listonosza z małym chłopcem w torbie pocztowej. Choć zdjęcie ma charakter humorystyczny, to w rzeczywistości w historii USA zdarzyło się kilka incydentów wysłania dzieci pocztą. ​Wszystko zaczęło się w 1913 r., kiedy to amerykańska poczta wprowadziła przesyłki paczkowe. Przed tą datą istniała możliwość nadawania przesyłek jedynie nieprzekraczających wagi dwóch kilogramów. Nowa usługa była dużo tańsza niż wszystkie inne możliwości transportu towarów. Ta rewolucja sprawiła, że Amerykanie masowo zaczęli nadawać przesyłki pocztowe. Znalazło się również kilku [...]