Czy możliwe jest przeprowadzenie rozwodu w kilkanaście minut? Rozważając ten temat, często myślimy o długotrwałych sporach, „praniu brudów” oraz angażowaniu znajomych, rodziny i dzieci. Czy jednak proces rozwodowy musi być tak skomplikowany i długotrwały? Czy istnieje możliwość szybkiego rozwodu w Polsce? A co z opcją rozwodu u notariusza?
Szybki rozwód u notariusza? Niestety nie w Polsce!
W Polsce wyłącznie sąd okręgowy (w pierwszej instancji) ma kompetencje do rozstrzygania spraw rozwodowych. Nie ma zatem możliwości zakończenia małżeństwa za pośrednictwem notariusza czy urzędu stanu cywilnego, nawet jeśli małżonkowie są zgodni co do warunków rozwiązania małżeństwa. Każdy z małżonków ma prawo złożyć pozew o rozwód, a sąd prowadzi rozprawę i obowiązkowo przesłuchuje małżonków, podczas gdy strony mogą przedstawiać dowody na potwierdzenie też wyrażonych w pismach procesowych.
W innych krajach europejskich ustawodawcy wprowadzili alternatywne sposoby rozwiązania małżeństwa. Na przykład we Francji para może zakończyć małżeństwo poprzez porozumienie, które zostaje zawarte za pośrednictwem notariusza. Procedura ta może być zakończona w zaledwie 15 dni, jednak każdy z małżonków ma możliwość wycofania się z umowy. Jeśli tak się nie stanie, para, w obecności notariusza i pełnomocników, podpisuje notarialny akt rozwodu.
Szybko, ale precyzyjnie!
Aby sprawnie przeprowadzić proces rozwodowy, ważne jest odpowiednie sformułowanie pozwu – czyli dokumentu inicjującego postępowanie. Pozew rozwodowy musi spełniać wszystkie formalne wymogi, zawierać potrzebne załączniki i dowody oraz być opłacony. Niewłaściwie skonstruowany pozew lub brak opłaty skutkuje wezwaniem do uzupełnienia dokumentacji przez sąd, co wydłuża proces o kolejne tygodnie.
Bez zbędnych komplikacji.
Jeśli celem jest uzyskanie szybkiego rozwodu, konieczne jest ograniczenie treści pozwu do niezbędnego zakresu wymaganego przez prawo:
- wniosek o rozwiązanie związku małżeńskiego z zastrzeżeniem, czy domagamy się rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie, z wyłącznej winy drugiego małżonka czy z winy obu stron;
- sposób sprawowania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dzieci stron (jeśli małżonkowie mają małoletnie dzieci);
- wniosek o uregulowanie kontaktów z małoletnimi dziećmi stron (jeśli małżonkowie mają małoletnie dzieci);
- wniosek o zasądzenie alimentów (jeśli małżonkowie mają małoletnie dzieci);
- jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie – wniosek o uregulowanie sposobu korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.
Elementy dodatkowe takie jak np. wniosek o podział majątku wspólnego w ramach postępowania rozwodowego, choć teoretycznie są możliwe, to jednak wydłużą drogę do uzyskania szybkiego wyroku w sprawie o rozwód.
Rozwód na pierwszej rozprawie – możliwy, ale wymaga porozumienia!
Najszybciej rozwód uzyskują pary, które zdecydują się na zakończenie małżeństwa bez orzekania o winie. Konstruując odpowiednio pozew rozwodowy, trzeba wyraźnie wskazać, że nie wnosi się o orzekanie o winie. Jeśli druga strona także zgadza się na to, sąd musi tylko upewnić się, że obie strony chcą dobrowolnie się rozwieść (oraz nie występują tzw. przesłanki negatywne). Jeśli wnosi się o uznanie winy jednego lub obu małżonków, sąd musi przeprowadzić długotrwałe postępowanie dowodowe, co może wymagać kilku rozpraw.
Jeśli para ma małoletnie dzieci i chce szybko zakończyć małżeństwo, warto za pozwem przedstawić sądowi porozumienie rodzicielsko-opiekuńcze (zwane też często porozumieniem rodzicielskim czy wychowawczym). Dokument ten, sporządzony na piśmie, zasadniczo powinien ustalać kluczowe aspekty związane z opieką nad dzieckiem w momencie, gdy rodzice podejmują decyzję o rozwodzie. Konstruując porozumienie należy uwzględnić w nim kwestie władzy rodzicielskiej, ustalić kontakty rodziców z dzieckiem, a także określić, w jakim zakresie każdy z rodziców ponosić będzie koszty związane z utrzymaniem i wychowaniem dziecka. Jeśli naszym celem jest przyspieszenie postępowania rozwodowego – w pozwie, a więc piśmie inicjującym rozwód należy wyraźnie wskazać, ze strony zawarły takie porozumienie, a także załączyć porozumienie.
Jeśli sąd uzna, że porozumienie jest korzystne dla dobra dziecka, uwzględni propozycje rodziców i zatwierdzi zawarte porozumienie.
Podsumowując, szybki rozwód jest teoretycznie możliwy, ale wymaga odpowiedniego przygotowania dokumentacji, porozumienia między małżonkami i (co do zasady) zaniechania orzekania o winie. Nieprawidłowe sformułowanie dokumentów lub porozumień może spowodować opóźnienie procesu, dlatego warto skorzystać z pomocy prawnika specjalizującego się w prawie rodzinnym.
